Het is niet voldoende om slechts leerstof en bronnen aan te bieden die gelezen, bekeken of beluisterd moeten worden. Je gebruikt activerende werkvormen om de student te helpen de leerstof te verwerken en de leerdoelen te behalen. De didactische functie bepaalt welke werkvorm je kiest. Werkvormen zoals een opdracht, een zelftoets een bijdrage in een bijeenkomst, een mondelinge bespreking zijn geschikt om studenten de leerstof actief te laten verwerken.
Twee vragen zijn relevant bij het maken van een keuze.
- Hoe wil je beoordelen? Je kunt summatief beoordelen en formatief beoordelen. In het eerste geval telt het resultaat mee voor het eindoordeel. In het tweede geval ondersteunt de beoordeling en de feedback het leerproces van de student.
- Hoe wil je de student volgen? Je kunt er voor kiezen studenten niet te volgen. Je kunt er ook voor kiezen alleen te zien of iets gedaan is. Je kunt kiezen om de groepsresultaten te bekijken en daarop te reageren. En tenslotte kun je feedback geven aan je studenten, individueel of aan de groep als geheel. Je keuze hangt af van hoe belangrijk de leeractiviteit is in de cursus en van meer pragmatische zaken zoals het aantal studenten en de beschikbare tijd voor begeleiding.
Voorbeelden van activiteiten en werkvormen per didactische functie
| Didactische functie | Voorbeelden activiteiten en werkvormen |
| Activeren | Leerstof aanbieden Oefeningen geven Simulatie aanbieden Serious game aanbieden Energizen Verwerkingsopdrachten geven Kennisclips aanbieden Authentieke taken aanbieden Voorbeelden gebruiken Gevarieerde opdrachten aanbieden (bijvoorbeeld discussie, debat, lezen, kennis toepassen, presenteren, reflecteren, rollenspel, mindmap maken etc.) |
| Motiveren | Enthousiast maken Uitdagen, reacties uitlokken Weg naar succes laten zien Nieuwsgierig maken Tutoren inzetten Coachen Voorbeelden geven en ook non-voorbeelden Aansluiten bij ervaringen en leefwereld Toepassingsmogelijkheden van inhoud aangeven |
| Begeleiden | Automatische feedback geven Persoonlijke feedback geven Groepsfeedback geven Voorbeeldantwoorden geven Peerfeedback geven Tutoren inzetten Coachen Vragen beantwoorden Sterke en zwakke punten laten zien Succesbeleving en zelfvertrouwen vergroten |
| Samenwerken | Co-creëren faciliteren Samenwerkingsopdrachten geven |
| Verbinden | Kennismaken (virtuele)bijeenkomst (filmpje) Coachen Laten samenwerken |
| Structureren | Leerstof toegankelijk maken Overzicht geven Instrueren en lesgeven Leerdoelen expliciteren Verwachtingen expliciteren Structuur in cursusmateriaal aanbrengen Opdelen in taken, onderdelen, lessen Rooster geven Studielast aangeven Studeeraanwijzingen geven |
| Flexibiliseren | Persoonlijk maken Verschillende tempi aanbieden Verschillende werkvormen of leerpaden aanbieden |
| Toetsen | (formatief) Leerdoelen expliciteren Zelftoetsen aanbieden Stand van weten en begrijpen laten ervaren Sterke en zwakke punten laten zien Verwerkingsvragen aanbieden Oefeningen aanbieden Simulatie aanbieden Quiz aanbieden (voorbereiding op summatieve opdrachten) Oefententamens aanbieden Oefenpaper laten schrijven |
Toelichting op type opdracht
In de tabel hieronder geven we een aantal voorbeelden hoe je een bepaalde type opdracht in je cursus configureert
| Type opdracht | Gebruik | Hoe maken |
| Opdracht | Bedoeld voor allerlei soorten activerende opdrachten. | HTML-document met didactische componenten Instructie, Studeeraanwijzing(en), Bronnen |
| Zelftoets (Zelfevaluatie) | Bedoeld om studenten inzicht te geven in hun voortgang. Verschillende types vragen zijn mogelijk (meerkeuze, matching, volgorde, rekenkundig, etc.) Docent ziet niets van de resultaten. Feedback kan geformuleerd worden per antwoordalternatief en de vraag. Student krijgt feedback direct na beantwoorden van elke vraag. Student kan meerdere malen invullen. |
Zelfevaluatie |
| Zelftoets (Test) | Bedoeld om studenten inzicht te geven in hun voortgang, waarbij docent wel inzicht heeft in de resultaten. Verschillende types vragen zijn mogelijk (meerkeuze, matching, volgorde, rekenkundig, etc.). Feedback kan geformuleerd worden per antwoordalternatief en de vraag. Student krijgt feedback pas NA beantwoorden van alle vragen en indienen van de Test. Als docent kies je hoe vaak studenten de Test kunnen invullen (1 of meerdere keren, of onbeperkt). |
Test |
| Instuuropdracht (formatief, antwoordmodel) | Bedoeld voor opdrachten die niet meetellen voor het eindcijfer en waarbij de student een document instuurt. Studenten krijgen geen persoonlijke feedback maar een antwoordmodel. Het antwoordmodel wordt vrijgegeven met release voorwaarden |
HTML-document met didactische componenten Instructie, Studeeraanwijzing(en), Bronnen + Opdracht + HTML-document voor antwoordmodel (met release voorwaarden) |
| Instuuropdracht (formatief, feedback van docent) | Bedoeld voor opdrachten die niet meetellen voor het eindcijfer en waarbij de student een document instuurt. Docent/tutor/examinator geeft feedback. |
HTML-document met didactische componenten Instructie, Studeeraanwijzing(en), Bronnen + Opdracht |
| Instuuropdracht (summatief, ANS) | Bedoeld voor een opdracht die meetelt voor het eindcijfer. Je maakt de digitale toets aan in ANS. In je cursus geef je alle relevante informatie, instructie, studeeraanwijzingen, bronnen. Je legt de koppeling naar de ANS digitale toets. |
ANS Digitale toets In je cursus: HTML-document met didactische componenten Instructie, Studeeraanwijzing(en), Bronnen + Koppeling naar ANS Digitale toets |
| Online bijeenkomst | Bedoeld voor een virtuele klas | Cursus media, Virtuele klas |